Hà Tĩnh là vùng đất có bề dày về truyền thống hiếu học, khoa bảng
với nhiều nhân vật, dòng họ nổi tiếng làm rạng danh quê hương, đất nước như: Sử
Hy Nhan, Đặng Dung, Nguyễn Biểu, Bùi Cầm Hổ, Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Nghiễm, La
Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp, đại danh y Lê Hữu Trác, Phan Huy Ích, Bùi Dương Lịch Nguyễn
Công Trứ, Phan Đình Phùng,... và đặc biệt là Đại thi hào Nguyễn Du.
Tác giả Nguyễn Tùng Lĩnh là tiến sĩ Văn học, đồng thời yêu mến và
gắn bó với khoa học Lịch sử. Là một người được học hành bài bản, phụ trách công
tác quản lý văn hóa của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh, Nguyễn Tùng
Lĩnh có điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận tri thức và những hiểu biết về
di sản văn hóa Hà Tĩnh. Vậy nên, tác giả đã ấp ủ và phác thảo nên bức tranh lột
tả vẻ đẹp của di sản văn hóa đặc sắc của Hà Tĩnh trong dòng chảy lịch sử dân
tộc, từ đó cho ra đời đứa con tinh thần: “Tìm trong di sản”.
Cuốn sách gồm
tập hợp 20 bài viết “tâm đắc” của tác giả đã đăng trên các báo, tạp chí Trung
ương và địa phương nhằm đánh dấu chặng đường 20 năm tác giả “có duyên” công tác
trong Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh. Cuốn sách được cấu trúc gồm
hai phần:
Phần thứ
nhất:
Truyền thống lịch sử - văn hóa, gồm các bài viết về một số di sản khắc dấu
trong văn hóa Hà Tĩnh. Với sự nghiêm túc trong xử lý tư liệu, Nguyễn Tùng Lĩnh
đã khảo cứu một cách kỹ lưỡng hệ thống Văn miếu, Văn thánh Hà Tĩnh, phong trào
Cần Vương và những di tích, chứng tích lịch sử liên quan. Những trang viết thể
hiện sự công phu và cẩn thận trong sưu tầm tư liệu, thống kê, đánh giá khách
quan về những đóng góp của các nhà Nho học khoa bảng Hà Tĩnh dưới triều Nguyễn.
Phần thứ nhất đã dành khá nhiều trang khẳng định thêm các giá trị di sản văn
hóa của làng Trường Lưu, đặc biệt là dòng văn chương độc đáo, trữ tình của dòng
họ Nguyễn Huy. Ngoài một số bài đậm chất khảo cứu, tác giả đã đưa vào phần này
một bài về di tích danh thắng Núi Hồng - Thiên Tượng, từ giọng văn đến nội dung
gần như một bút ký văn chương và những câu chuyện văn hóa phi vật thể như: Tiễn
Xuân Ngưu, Tục dựng cây nêu, Chuyện Tết xưa…
Phần thứ hai: Nhân vật - Sự kiện, gồm những bài viết về một số danh nhân nổi
tiếng trong lịch sử Hà Tĩnh. Người có sự nghiệp lẫy lừng như Hoàng giáp, Thượng
thư bộ Hộ, Đại tư đồ Nguyễn Nghiễm; bậc phong lưu đại thần đa tài, giỏi văn
chương, thơ phú, kiến trúc, hội họa Nguyễn Khản; một Nho gia và danh y có một
không hai của Việt Nam Lê Hữu Trác; một cá nhân đặc biệt, một tính cách đặc
biệt - kẻ sỹ đất La Sơn Nguyễn Thiếp… Rồi Phạm Khắc Hòe với những dấu ấn trong
Quốc khánh năm 1945, Nguyễn Ái Quốc với lựa chọn thời cơ trong Cách mạng tháng
Tám năm 1945… Ngoài những sự kiện lịch sử, những mối quan hệ chính trị, xã hội
trực tiếp liên quan đến nhân vật ta từng gặp trong các bài viết của các nhà
nghiên cứu đi trước (điều không thể tránh được), Nguyễn Tùng Lĩnh đã biết lách
giữa cánh rừng tư liệu văn bản, chọn được cho mình một lối đi riêng tránh dẫm
lên dấu chân người khác nhờ vào cách lựa chọn ý tưởng, phương pháp tiếp cận và
một lối viết khúc chiết.
TS. Nguyễn Tùng Lĩnh giới thiệu sách “Tìm trong di sản”
Nhà văn Đức Ban đã cho rằng: những bài viết trong sách “Tìm
trong di sản” của Nguyễn Tùng Lĩnh là những hạt “sa thạch” nhỏ trong
ngọn núi Di sản Hà Tĩnh đồ sộ, cao ngút, giúp chúng ta suy ngẫm và cảm nhận. Và
chắc chắn kho tàng di sản Hà Tĩnh sẽ là nguồn cảm xúc không vơi cạn của các nhà
địa phương học, của những người yêu quê hương, đất nước, sẽ tiếp tục được khám
phá thêm những giá trị mới và giới thiệu nhiều hơn, sâu sắc, sinh động hơn.
Nhà xuất bản Đại
học Vinh và tác giả trân
trọng giới thiệu cuốn sách đến
bạn đọc.
Tin
bài: NXB ĐHV