Trong xu thế phát triển và hội nhập quốc tế hiện nay, Trường Đại học
Vinh xác định chiến lược và
định hướng phát triển chung của Nhà trường với Tầm nhìn hướng đến mục tiêu trở thành đại học thông minh, xếp hạng tốp 500 đại
học hàng đầu châu Á vào năm 2030, hướng đến tốp 1.000 đại học hàng đầu thế giới
vào năm 2045. Đồng thời, với Sứ mạng của
Trường Đại học Vinh là cơ sở giáo dục đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao,
dẫn dắt sự phát triển giáo dục và đào tạo của khu vực Bắc Trung Bộ; là trung
tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, góp phần thúc đẩy sự phát triển của quốc gia
và quốc tế. Xây dựng Trường Đại học Vinh thành một cơ sở giáo dục đại học năng
động, sáng tạo, chuyên nghiệp, tự do học thuật trên tinh thần dân chủ, tự chủ,
bình đẳng.
Chương
trình đào tạo là yếu tố then chốt quyết định chất lượng đào tạo của cơ sở giáo
dục đại học. Hiện nay, xu thế phát triển chương trình đào tạo được thực hiện
dựa trên chuẩn đầu ra được xác định bởi các bên liên quan (cơ quan quản lí nhà
nước, cơ sở giáo dục đại học, người học, nhà tuyển dụng,...). Nhìn chung, phát
triển chương trình đào tạo hiện đang được giao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo
dục đại học dựa trên khả năng đáp ứng điều kiện đảm bảo chất lượng nói chung và
kiểm định chất lượng nói riêng. Ở Việt Nam, kiểm định chất lượng chương trình
đào tạo được triển khai thực hiện theo Thông tư 04/2016/TT-BGDĐT và đã có hơn
1.000 chương trình đào tạo của các cơ sở giáo dục đại học được kiểm định theo
bộ tiêu chuẩn quy định trong Thông tư này.
Kiểm
định chất lượng chương trình đào tạo hay rộng hơn là đảm bảo chất lượng chương
trình đào tạo đã trở thành "văn hóa chất lượng″ trong
các cơ sở giáo dục đại học hiện nay. Tuy vậy, khi xem xét kết quả kiểm định
chất lượng các chương trình đào tạo theo Thông tư 04/2016/TT-BGDĐT thì điểm hạn chế của các cơ sở giáo dục đại học là phát triển chương
trình dạy học. Nguyên nhân chủ yếu là
do các cơ sở giáo dục đại học chưa xây dựng một cách hệ thống quy định để cụ
thể hóa các tiêu chuẩn kiểm định chất lượng vào thực tiễn đơn vị và các bên liên
quan.
Khi
tiếp cận theo chu trình cải tiến chất lượng PDCA (Plan - Do - Check - Act) cho
thấy, “điểm nghẽn” lớn nhất trong phát
triển chương trình đào tạo hiện nay là chưa đánh giá được kết quả học tập theo chuẩn
đầu ra. Năm 2017, Trường Đại học Vinh đã xây dựng chương trình đào tạo theo mô
hình CDIO gồm 12 tiêu chuẩn. Việc áp dụng các tiêu chuẩn CDIO bước đầu đã tạo
nên sự thay đổi về công tác phát triển chương trình đào tạo của Nhà trường. Với
sự bùng nổ của tri thức và công nghệ, yêu cầu của các bên liên
quan
(đặc biệt là nhà tuyển dụng) không ngừng tăng lên, năm 2022, Nhà trường đã điều
chỉnh tầm nhìn trở thành đại học thông minh, hướng tới các chuẩn mực quốc tế
cho tất cả các ngành đào tạo. Điều này đòi hỏi phải xây dựng các quy định về
Đảm bảo chất lượng các chương trình đào tạo đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia và
một số tiêu chuẩn quốc tế theo lộ trình hội nhập. Trước những yêu cầu thực tiễn
này, Trường Đại học Vinh đã triển khai xây dựng bộ tiêu chuẩn về ‶Bảo đảm chất lượng chương trình đào tạo″ phiên bản 1.0 (gọi tắt là Bộ
chuẩn VU-PQA 1.0).
Bộ chuẩn VU-PQA 1.0 được xây dựng
dựa trên Bộ tiêu chuẩn kiểm định chất lượng chương trình đào tạo của Hiệp hội các trường đại học Đông Nam Á
phiên bản 4.0 ban hành năm 2020 (viết tắt là AUN-QA 4.0); bộ chuẩn CDIO phiên
bản 3.0 của viện MIT (Hoa Kỳ) và một
số trường đại học hàng đầu châu Âu, ban hành năm 2022 (viết tắt là CDIO
3.0); bộ chuẩn kiểm định chương trình
đào tạo của Việt Nam; mô hình tổ chức dạy học và đánh giá kết quả học
tập theo chuẩn đầu ra được phát
triển bởi Trường Đại học Vinh.
Bộ chuẩn Đảm bảo chất
lượng chương trình đào tạo của Trường Đại học Vinh ra đời kèm theo hướng dẫn
chi tiết phù hợp với thực tiễn phát triển của Nhà trường, các quy định của quốc
gia, thông lệ quốc tế và giải quyết “điểm
nghẽn” trong phát triển chương trình đào tạo. Cấu trúc của Bộ chuẩn VU-PQA 1.0 được xây dựng tương
đồng với cấu trúc Bộ chuẩn AUN-QA 4.0, gồm có 8 tiêu chuẩn với 53 tiêu chí, bao
gồm:
Tiêu chuẩn 1: Mục tiêu và chuẩn đầu ra chương
trình đào tạo (gồm 6 tiêu chí);
Tiêu chuẩn 2: Cấu trúc và nội dung chương
trình dạy học (gồm 7 tiêu chí);
Tiêu chuẩn 3: Phương thức dạy học (gồm 5 tiêu
chí);
Tiêu chuẩn 4: Đánh giá kết quả học tập của
người học (gồm 7 tiêu chí);
Tiêu chuẩn 5: Đội ngũ giảng viên, nghiên cứu
viên (gồm 8 tiêu chí);
Tiêu chuẩn 6: Các dịch vụ hỗ trợ người học (gồm
6 tiêu chí);
Tiêu chuẩn 7: Cơ sở hạ tầng và trang thiết bị (gồm
9 tiêu chí);
Tiêu chuẩn 8: Đầu ra và kết quả đạt được (gồm
5 tiêu chí).
Để hiện thực hóa Tầm nhìn và Sứ mạng của Nhà trường, Bộ chuẩn
VU-PQA 1.0 đặt ra mục tiêu chung là phát triển tất cả chương trình đào tạo của Nhà trường đạt
yêu cầu tối thiểu cả 53 tiêu chí (tương ứng với đạt
mức 4/7 theo thang đo của bộ chuẩn AUN-QA 4.0); một số tiêu chí đạt kết quả xuất sắc (tương ứng với đạt mức 5/7
theo thang đo của bộ chuẩn AUN-QA 4.0), gồm các tiêu chí cụ
thể như sau:
Tiêu chí 1.2: Chuẩn đầu ra chương trình
đào tạo;
Tiêu chí 2.2: Chương trình dạy học được thiết kế tương thích với chuẩn
đầu ra;
Tiêu chí 3.4: Dạy học hướng người học tới tư duy sáng tạo, đổi mới và khởi nghiệp;
Tiêu chí 4.5: Các phương pháp đánh giá giúp đo lường được chuẩn
đầu ra;
Tiêu chí 7.4: Hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng nhu cầu của cán bộ
và người học.
Nội dung Bộ chuẩn VU-PQA 1.0 được cấu trúc thành 3 phần: Phần 1 giới thiệu các định nghĩa và
thuật ngữ được dùng trong bộ chuẩn; Phần
2 trình bày nội dung của Bộ chuẩn VU-PQA 1.0; Phần 3 gồm các phụ lục, biểu mẫu phục vụ cho quá trình triển khai
theo quy trình quản lí chất lượng. Tài liệu này được biên soạn cho các giảng
viên, chuyên viên, người học và các đơn vị trong toàn trường thực hiện. Cuối từng
tiêu chí là bảng các minh chứng cần đạt cho mỗi tiêu chí, trong đó nêu các
minh chứng cụ thể, yêu cầu của minh chứng, thời gian hoàn thành và phân nhiệm
cho từng cá nhân hoặc đơn vị chủ trì thực hiện.
Điểm nổi bật của Bộ chuẩn VU-PQA 1.0 chính là việc áp dụng và vận hành bộ công cụ đáp ứng
đồng thời yêu cầu của các bộ chuẩn trong nước và quốc tế, thông qua việc tích hợp
các mô hình tổ chức dạy học và kiểm tra đánh giá hiện đại. Bởi
vậy, Bộ chuẩn VU-PQA 1.0 không chỉ tạo định
hướng cho hoạt động dạy học hiệu quả mà còn giải quyết “điểm nghẽn” hiện
nay về phát triển chương trình đào tạo theo chu trình cải tiến chất lượng P-D-C-A nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường
và đáp ứng nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực của xã hội.
Trong quá trình xây
dựng Bộ chuẩn VU-PQA 1.0, Ban Biên soạn đã chọn lọc,
kế thừa và cập nhật các thông tin phù hợp nhất với bối cảnh và định hướng phát
triển của Trường Đại học Vinh. Trong quá trình triển khai áp dụng vào thực tiễn,
Nhà trường mong tiếp tục nhận được các ý kiến góp ý của các bên liên quan để Bộ
chuẩn được hoàn thiện tốt hơn ở phiên bản tiếp sau.
Nhà xuất bản Đại
học Vinh và Ban Biên soạn trân trọng giới
thiệu đến quý bạn đọc, các đồng nghiệp và các em sinh viên, học viên tóm tắt
nội dung cuốn sách tại địa chỉ link: bo_chuan_bao_dam_chat_luong_ctdt_dhv_10.pdf
Trân trọng cảm ơn!
Tin bài: BAN BIÊN SOẠN & NXB ĐHV